Poşet mi Gündem mi?

Poşet mi Gündem mi?

Son 1 aydır herkesin dilinde… Marketlerde, 1 Ocak 2019 itibari ile poşetlerden ücret alınacak…

Marketleri eleştirenler, yerden yere vuranlar da oldu, bu konuyu çevreyle ilişkilendirip olumlu görenler de…

Hatta bazıları, üşenmeden bazı marketlerin günlük kestiği fiş ya da fatura sayısını ele geçirip, ince hesaplar bile yaparak marketlerin bu işten ne kadar kar edeceklerini bile hesaplamış… Öyle ki, bu kadar ince hesabı üniversite sınavına girerken yapsaydı, şimdi bambaşka bir iş ile meşgul olabilirlerdi…

Ben bu poşet meselesine, bu kadar da acımasız değilim… Çünkü  bu durumdan çok şikayetçiyim… İşiniz yoksa, bir gün çıkın ülkemizin herhangi bir ilinden başka bir iline, otoyol ya da yol kenarlarını inceleyin… Sahillerde de durum aynı… Her yer poşet, plastik şişeler vs…

Avrupa bu meseleyi çözmüş gibi…

Uzun yıllardır İngiltere’den Litvanya’ya, İspanya’dan Romanya’ya gezmediğim ülke kalmadı diyebilirim…

Hepsinde durum aynı…

Marketlerde poşetler için ücret ödüyorsunuz… Kimsenin ses ettiğini görmedim… Paşa paşa evden gelirken poşetini yanına alıyorlar, markette cebinden çıkarıyorlar…

Olmadı mı, Pazar çantasına benzer çanta alıyorlar, onunla alışveriş yapıyorlar…

Tıpkı, eskiden olduğu gibi… Hani şu pazar çantalarının kullanıldığı, bakkallarda şekerin, çekirdeğin, lokumun, bisküvinin kese kağıdıyla satıldığı, o zaman ki Türkiye…

Peki marketler bu işten gerçekten mi kar ediyor?

Marketlerin kar edip etmediğini bilmiyorum ama market her verdiği poşet için devlete bir çeşit çevre vergisi ödeyecek onu biliyorum… Yani aldığınız her bir poşette, çevreyi kirlettiğiniz için vergi vereceksiniz…

Bazı marketler bu meseleye de çözüm bulmuş… Kapitalizm zeki bir sistem, sorunları dakikasında çözüyor…

50 TL alışveriş yapana bez çanta hediye…

Aslında vatandaş olaya mizahi bir şekilde bakıp, markette poşeti 25 kuruşa satacağınıza, poşet getirene 5 kuruş para vereceğiz deseniz çok tutardı diye kampanya yaptılar lakin ses bulmadı…

Yurtdışında güzel örnekler var, onları da bu kampanyaya dahil etsek çok iyi olacak diye düşünüyorum. Örneğin, Litvanya’da bizzat gördüm, uyguladım ve 1 EURO geri iade ücreti aldım…

İçinde su satılan plastik şişeleri, market dışında geri dönüşüm makinesine atıyorsunuz ve size 10 Cent ödeme yapıyor… Suyu, yaklaşık 1 liraya aldığınızı düşünürsek, 30 kuruşunuzu geri iade ediyor… Diğer pet şişeler ve cam şişelerde de durum aynı…

Depozito gibi ücreti iade ediliyor… Böylece, su şişesi hiç kirlenmeden, geri dönüşüme gönderiliyor…

Aslına bakarsak eskiden  böyle bir uygulama vardı… Marketlerde ya da bakkallarda, kola veya benzeri şişeler için depozito ücreti ödüyordunuz…

Bakkala geri götürdüğünüz zaman, size o ücreti geri ödüyordu.. Bir nevi geri dönüşüme katkı…

Tabi teknoloji gelişti, üretim kolaylaştı… Artık büyük firmalar cam şişeleri depozitosuz olarak veriyorlar müşterilerine… Hoş hala bazı şişeler için depozito ücreti alınıyor ama geri götüren müşteri sayısı ne kadardır onu bilmiyorum…

Ben yine poşet meselesine, poşetle birlikte çevre meselesine gelmek istiyorum…

Öncelikle poşetin paralı olma durumuna sıcak bakıyorum tekrar söyleyeyim… Abartıyoruz çünkü… Sırf eve çöp poşeti olsun diye marketlerden avuç avuç poşet alıyoruz…

Türkiye Cumhuriyeti olarak imzaladığımız bazı uluslararası anlaşmalar var… Poşet meselesi de buradan ortaya çıktı… Her ülke dünyayı daha yaşanılabilir hale getirebilmek için kolları sıvadı… Bazı gelişmiş ülkeler hariç tabi… Hala bu anlaşmaları imzalamayan ülkeler de mevcut…

En son Aralık 2018’de yapılan Birleşmiş Milletler Çevre toplantısına değişik ülkelerden yaklaşık 2500 temsilci katıldı… Sıfır Atık projesinin temelleri de orada netleşti bunu da belirtmek istedim…

Peki ama ülkemizde her türlü çevre sorunu bitti de, poşet mi kaldı, başka derdimiz ya da çözülecek çevre problemi yok mu?

Var tabii…

Her yıl ülkemizin Akdeniz ve Ege kıyılarında sebebi bilinmeyen orman yangınları meydana geliyor. Binlerce hektar orman arazimiz küle dönüyor… Ne hikmetse, bu orman arazileri yeniden ormanlaştırılmak yerine, bir otele ya da fabrikaya satılıyor… Bunun önüne de geçilse iyi olmaz mı?

Belediye başkanları, başkanlık görevini devralır almaz, yaptığı ilk iş, şehrin kaldırımlarını ve asfaltını yenilemek oluyor… Asfaltın ne kadar tehlikeli olduğu tüm dünya tarafından bilinirken , belediye başkanlarının asfalt yenileme işine de dur denilse iyi olmaz mı?

Tüm dünya  kullanmaktan vazgeçmişken, ısrarla Nükleer Santraller inşa etmeye başladık… Nükleer santrallerin yerine alternatif enerji kaynakları geliştirilse de, nükleer santralleri kullanmasak iyi olmaz mı?

20 milyona yakın öğrencimize, her yıl yüzbinlerce ton ücretsiz kitap veriyoruz, bunun için milyonlarca lira para ödüyoruz… Okullara bir yazı gönderip, bu kitapları öğrencilere bir depozito karşılığı versek ve sene sonunda toplasak, bu sayede ülkemizin ekonomisine de katkı sağlasak iyi olmaz mı?

Toplu taşıma kullanmayı yaygınlaştırsak, her şehirde, arabası olduğu halde toplu taşımayı kullanandan ücret almasak, bu sayede atmosfere salınan zararlı gazların miktarını azaltsak iyi olmaz mı?

Her bir okula, her bir daireye, her bir iş yerine, geri dönüşüm kutuları koysak, bunları haftada bir toplasak ve tüm geri dönüşecek atıkları, kirlenmeden direk geri dönüşüm fabrikalarına göndersek iyi olmaz mı?

Amacımız çevreyi korumaksa, ücretli poşet uygulaması ile birlikte yukarı da yazılanları da uygulayalım…

Yok gündem değiştirmekse, işlem başarılı…

Saygılarımla

Hanefi ZOBAR